Kimlik gelişim sürecini gencin bu dönemde yaşadığı ilişkiler, çevrenin gence arayış süreci için tanıdığı fırsatlar, ailenin çatışmalara ne ölçüde izin verdiği gibi faktörler etkiler.
Ailenin çocuğa kimlik gelişimi için nasıl bir fırsat tanıdığını gösteren en önemli faktör ailenin çocuk yetiştirme tutumlarıdır. Otoriter aileler, çocuğun kendi kararlarını vermesini, kendi ile ilgili konularda sorumluluk almasını, özerklik geliştirmesini desteklemez, çocuğun kurallara sorgulamadan uymasını bekler, arayış için çocuğa fırsat tanımaz. İletişim tarzı sert ve kavgaya dayalı olan otoriter ailelerde çocuklar bu çatışmadan kaçınmak için ailenin değerlerini olduğu gibi benimsemek zorunda kalır ve bu da sıklıkla kimlik gelişimini olumsuz etkiler.
Kimlik gelişimini etkileyen aile ile ilgili bir diğer faktör ise özellikle aşırı izin verici ailelerde görülen ailenin çocuğa tanıdığı sınırsız bağımsızlıktır. Çocuğun küçük yaştan itibaren fazla desteklenmesi, tam bağımsız olması, tüm isteklerinin yerine getirilmesi kimlik gelişimi sürecinde bu ayrıcalıkları kaybetmekten korkmasına ve araştırma yapmayı reddetmesine neden olabilir. Kendi kimliği için yeterince araştırma yapmayan genç başarılı kimlik geliştirmekte zorluk yaşayabilir.
Başarılı kimlik gelişimi için en işlevsel olan ise ailenin sınırlarının esnek olmasıdır. Sınırları esnek olan ailede gençler aile içinde geçirdiği kadar aile dışında da zaman geçirebilir. Gencin sosyal etkileşim imkânının artması, farklı bakış açıları ile karşılaşmasına ve seçenekleri detaylıca araştırmasına olanak sağlar. Seçenekleri derinlemesine araştırma fırsatı bulan gençler arayış ve karar verme döngüsünü sağlıklı tamamlayıp başarılı kimlik geliştirebilirler.
Psikolog Doktor Rukiye Köroğlu