Şema Terapi
Şema terapi nedir?
Şema terapi Jeffrey Young tarafından geliştirilen, bilişsel davranışçı terapi, bağlanma, nesne ilişkileri, psikanalitik kuram, geştalt terapi, duygu odaklı terapi dahil olmak üzere birçok farklı terapi ekolünün unsurlarını içeren bütünleştirici ve kapsamlı bir terapidir.
Şema terapi nasıl çalışır?
Şema, çocuklukta başlayan, devam eden olumsuz bir örüntü olarak tanımlanır. Şemalar, bir kişinin yaşamı boyunca deneyimler, temel inançlar, ilişkiler ve düşünceler tarafından güçlendirilir. Şema inançları olan olumsuz eğilimlere örnek olarak, diğerleri arasında “Kimse beni sevmiyor”, “Asla başaramayacağım”, “Çirkinim”, “Başarısızım” gibi örnekler verilebilir.
Şema terapiye göre, kötü çocukluk yaşantıları nedeniyle uyumsuz şemalar oluşmaya başlar. Uyumsuz şemalar, insanların yaşam olaylarını ve diğer insanların davranışlarını yorumlama biçimleri ve daha sonraki yaşam üzerindeki etkileri olarak da açıklanabilir. Uyumsuz şemalar, insanların toksik ilişkilere girme, zayıf sosyal beceriler, zararlı davranışlar ve düşük benlik saygısı veya değersizlik gibi olumsuz duygulara sahip olma gibi yaşamda yanlış seçimler yapmasına neden olabilir.
Şema terapiyi kullanan terapistlerin temel amacı, insanların karşılanmamış ihtiyaçlarını ele almalarına ve yerine getirmelerine yardımcı olmaktır. Derinlere kök salmış olumsuz duygu ve kalıpları değiştirmeye yardımcı olur. Hastanın olumsuz duygulardan nasıl kurtulacağını gösteren bilişsel davranışçı terapiden farklı olarak şema terapi, kişinin duygularına odaklanarak gerekli değişikliği ortaya çıkarmak için çeşitli teknikler kullanır.
Şema terapi bireysel terapi şeklinde uygulanır. İmgeleme, boş sandalye, sınırlı yeniden ebeveynlik gibi teknikleri kullanılır. Duygusal ve deneyimsel farkındalık sonrası davranış değişimleri süreci ile devam eder. Şema başa çıkma kartları ve şema günlüğü uygulamaları vardır.
Hangi hastalıklarda etkilidir?
- Kişilik ile ilgili problemler ve bozukluklar
- Anksiyete
- Depresyon
- Travma ve stres ile ilişkili sorunlar
- Madde ve davranışsal bağımlılıklar
- Uyum bozuklukları
- İlişki ve bağlanma sorunları