Ergenlik döneminin en önemli meselesi kimlik gelişimi sürecidir. Kimlik bir anlamda “ben kimim, ben neyim?” sorusuna verilen cevaptır. Bu sorulara cevap arayan ergen belirgin bir krize girer ve bu krizin çözümü oldukça streslidir.
Kimliğin gelişimini etkileyen pek çok faktör sayabiliriz. Bunları en genel hali ile içsel faktörler, dışsal faktörler ve bireyin bunları algılayış biçimi olarak sınıflandırabiliriz.
Ergenler değişen beden yapıları, artan cinsel dürtüleri ve çevrenin ondan beklentilerinin etkisi ile ciddi bir kriz yaşarlar. Bu kriz bir şekilde çözülür ancak herkes aynı şekilde ve aynı hızla çözemez. Başarılı kimlik geliştirmek hemen değil ancak bir süreç içerinde gerçekleşebilir.
Başarılı kimlik geliştirme sürecinde ergeni hangi zorluklar bekler?
Gencin yaşayacağı önemli bir zorluk zaman algısındaki karışıklıktır. Bu dönemde gençler gelecekle ilgili plan yapmakta zorlanırlar. Bunun nedeni zamanı durdurmak, yetişkin olmanın sorumluluklarını ertelemek ve kaygılarını azaltmak olarak düşünülebilir.
Kimlik gelişimi sürecindeki bir başka zorluk olan negatif kimlik, ailenin söylediği, talep ettiği şeylerin net bir şekilde reddedilmesidir. Genç, benmerkezci özellikleri ve kimliğini kaybetme kaygısı ile aileden uzaklaşır, onlar ne istiyorsa tam tersini yapar. Böylece ergenler bu dönemde başta ailesi olmak üzere diğer otorite figürleri ile de çatışma yaşarlar.
Bir başka olumsuzluk da ergenin kaynaklarını uygun biçimde kullanamamasıdır. Aileler ve çevre ergenden daha fazla çalışmasını, daha disiplinli olmasını bekler ama onlar konsantre olamadıkları konusunda ısrarcıdır. Coşkulu biçimde bir konu ile ilgilenirler ve gelecekleri ile ilgili olsa bile diğerlerini yok sayarlar. Bu da aile ile çatışmaların önemli bir sebebidir.
Bütün bu zorluklar zaman içinde ailenin anlayışlı yaklaşımıyla aşılır. Genç birey yaşam içinde kendine bir yer edinir. Kendi fikirleri, kendi bakış açısıyla, hayatın ona sunduğu olanaklarla yoluna devam eder.
Psikolog Doktor Rukiye Köroğlu